Thuế đóng một vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho ngân sách nhà nước, cung cấp nguồn vốn cần thiết cho các hoạt động đầu tư trong các lĩnh vực quan trọng. Ngoài ra, thuế cũng được coi là một công cụ quan trọng để điều tiết nền kinh tế và phân phối lại thu nhập trong xã hội.

Bài viết này, hãy cùng WinPlace khám phá khái niệm về thuế, các loại thuế phổ biến, đặc điểm riêng của từng loại thuế ngay nhé!

Hiểu đúng về thuế là gì?

Hiểu đúng về thuế là gì?

Thuế là một khoản tiền mà các cá nhân hoặc tổ chức phải trả cho chính phủ theo quy định, nhằm tài trợ cho các chi tiêu công cụ thể. Có thể áp dụng thuế trực tiếp hoặc gián tiếp, và có thể thanh toán bằng tiền mặt hoặc tương đương với giá trị lao động.

Thuế đã xuất hiện từ thời cổ đại và đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì quyền lực chính trị và thực hiện các chức năng của nhà nước. Ngoài ra, thuế cũng là một công cụ quan trọng để điều chỉnh các mục tiêu kinh tế toàn cầu và phân phối lại thu nhập trong xã hội.

XEM THÊM: CHIẾN LƯỢC CẮT GIẢM CHI PHÍ HIỆU QUẢ CHO DOANH NGHIỆP 2024

Thuế có đặc điểm là gì?

Các đặc trưng cơ bản của thuế là những đặc điểm quan trọng để phân biệt thuế với các khoản thu khác của nhà nước. Dưới đây là một số đặc trưng chính của thuế:

Thuế là khoản trích nộp bằng tiền: Thuế được đóng góp dưới dạng tiền tệ, không phải là hàng hóa hoặc lao động như các loại thu khác. Điều này giúp quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.

Thuế là khoản trích nộp bắt buộc thông qua quyền lực: Thuế được áp đặt bởi nhà nước, và mọi cá nhân hoặc tổ chức đều phải tuân thủ theo quy định của pháp luật. Việc không tuân thủ hoặc trốn thuế sẽ bị xử phạt theo luật lệ.

Thuế có tính chất xác định: Mức độ thuế được xác định trước thông qua các tiêu chí như đối tượng chịu thuế, cơ sở tính thuế, mức thuế, và thời gian nộp thuế. Các tiêu chí này được quy định rõ ràng trong các văn bản pháp luật.

Thuế không có đối khoản cụ thể: Thuế được nộp vào ngân sách nhà nước mà không liên quan trực tiếp đến việc cung cấp một dịch vụ cụ thể hoặc nhận được một sản phẩm đổi lại. Người nộp thuế không có quyền yêu cầu hoàn trả hay dịch vụ tương ứng với số tiền đã nộp.

Nhà nước sử dụng ngân sách thu từ thuế để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ và chi tiêu công cộng của mình.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: MỘT SỐ THÔNG TƯ VỀ QUẢN LÝ THUẾ VẪN ĐƯỢC TIẾP TỤC THỰC HIỆN 

Thuế có vai trò là gì?

Vai trò của thuế

Khi tham gia giao thông, chúng ta thường bắt gặp các biển báo nhắc nhở về vai trò của việc nộp thuế trong xã hội. Vậy, thuế có ảnh hưởng như thế nào đối với nhà nước và toàn thể xã hội?

Có thể khẳng định rằng thuế đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong ngân sách của mỗi quốc gia, với những vai trò chính sau:

• Đảm bảo phúc lợi xã hội: Thuế là nguồn lực quan trọng để xây dựng và duy trì hạ tầng xã hội như điện, đường, trường học, và bệnh viện, phục vụ nhu cầu cơ bản của cộng đồng.
• Phân bổ thu nhập: Thuế giúp giảm thiểu khoảng cách giàu nghèo trong xã hội bằng cách đánh thuế chủ yếu vào những người có thu nhập cao, và cung cấp các chính sách miễn, giảm thuế cho nhóm có thu nhập thấp.
• Thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội: Thuế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra nguồn lực để phát triển kinh tế và xã hội, đồng thời đảm bảo sự cạnh tranh công bằng và bình đẳng trong xã hội.
• Hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân: Những người nộp thuế có thể hưởng lợi từ các chính sách khuyến khích và giảm trừ thuế, giúp họ tiết kiệm chi phí và tăng cường sự phát triển kinh doanh.

Có thể thấy, thuế có vai trò không thể phủ nhận đối với mỗi quốc gia, nhà nước và dân tộc, đóng góp vào việc duy trì và phát triển cộng đồng xã hội.

Thuế được phân loại như nào?

Căn cứ vào nhiều tiêu chí khác nhau, thuế được phân loại thành các loại khác nhau để việc quản lý trở nên dễ dàng hơn.

Thuế phân loại theo hình thức thu

Thuế trực thu: Đây là loại thuế được thu trực tiếp từ khoản thu nhập, lợi ích mà các tổ chức kinh tế hoặc cá nhân thu được. Ví dụ: thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân, và thuế chuyển nhượng quyền sở hữu đất.

Thuế gián thu: Loại thuế này được thu từ các nhà sản xuất, thương nhân hoặc người cung cấp dịch vụ thông qua việc tính vào giá bán cho người tiêu dùng. Ví dụ: Thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, và thuế xuất nhập khẩu.

Phân loại thuế theo hình thức thu này giúp quản lý thuế trở nên rõ ràng và hiệu quả hơn, đồng thời cung cấp cơ sở pháp lý cho việc thu thuế một cách công bằng và minh bạch.

Thuế phân loại theo tính chất hành chính 

Thuế nhà nước (quốc gia): Đây là các loại thuế được nộp vào ngân sách trung ương, được quản lý và điều chỉnh bởi chính phủ trung ương của quốc gia. Đây thường là các loại thuế có phạm vi ảnh hưởng lớn và được áp dụng trên toàn quốc.

Thuế địa phương: Đây là các loại thuế được nộp vào ngân sách của chính quyền địa phương, như tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Những loại thuế này thường được quản lý và điều chỉnh bởi các cơ quan quản lý thuế thuộc chính quyền địa phương, và thường áp dụng cho các hoạt động kinh doanh và dịch vụ tại địa phương.

Phân loại này giúp tách biệt rõ ràng giữa thuế được nộp cho ngân sách trung ương và ngân sách địa phương, từ đó tạo điều kiện cho việc quản lý thuế và phân bổ nguồn thu một cách hiệu quả và minh bạch.

Thuê phân loại theo tính chất kinh tế 

Dựa vào yếu tố kinh tế bị đánh thuế, các loại thuế được phân thành các nhóm chính sau:

• Thuế đánh vào thu nhập: Bao gồm thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp, được tính dựa trên thu nhập thu được từ các nguồn khác nhau của cá nhân và doanh nghiệp.
• Thuế đánh vào tài sản tiêu dùng: Bao gồm các loại thuế như thuế giá trị gia tăng (VAT), thuế tiêu thụ đặc biệt, được áp dụng trên các sản phẩm và dịch vụ mà người tiêu dùng sử dụng.
• Thuế đánh vào tài sản: Bao gồm các loại thuế như thuế đất, thuế nhà, và các loại thuế khác được tính dựa trên giá trị của tài sản sở hữu.
• Thuế đánh vào doanh nghiệp: Bao gồm các loại thuế như thuế môn bài, thuế xuất nhập khẩu, và các loại thuế khác liên quan đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp.

Trên đây là những thông tin về thuế tại Việt Nam. Hy vọng rằng những chia sẻ này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và hiểu biết sâu hơn về cách thức thuế được tổ chức và thực hiện trong nước.