Khi quyết định bổ nhiệm kế toán trưởng cơ quan nhà nước cần phải đáp ứng những điều kiện và tiêu chí nào? Trong mỗi doanh nghiệp, kế toán trưởng là vị trí không thể thiếu và vô cùng quan trọng. Vậy kế toán trưởng làm gì? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một số thông tin chi tiết về vấn đề này.

Kế toán trưởng là gì?

Kế toán trưởng, tên tiếng Anh là Chief Accountant là người được Bộ Tài chính cấp phép để trở thành kế toán trưởng. Một kế toán trưởng sẽ có nhiệm vụ phụ trách và chỉ đạo chung các hoạt động của bộ phận kế toán.
Ở các doanh nghiệp với quy mô khác nhau, kế toán trưởng có thể là trưởng nhóm hoặc trưởng bộ phận.

Bên cạnh đó, những người làm kế toán trưởng sẽ thực hiện nhiệm vụ giám sát các hoạt động của các chuyên gia tài chính và làm việc dưới quyền giám đốc tài chính trong công ty.
Ở các công ty Việt Nam thì những người làm kế toán trưởng thường đảm nhiệm chức năng kế toán và thuế. Kế toán trưởng được xem là người đứng đầu và dẫn dắt trực tiếp về mặt tài chính của doanh nghiệp.

Thẩm quyền bổ nhiệm kế toán trưởng

Quyết định bổ nhiệm kế toán trưởng cơ quan nhà nước sẽ được thực hiện bởi đơn vị, cơ quan và người có thẩm quyền. Trong luật doanh nghiệp năm 2020 Giám đốc, Giám đốc chi nhánh, Giám đốc văn phòng đại diện là những người có thẩm quyền trong việc quyết định bổ nhiệm kế toán trưởng.

Theo điều 20 thuộc nghị định 174/2016/NĐ-CP của Chính phủ, Luật kế toán số 88/2015/QH13 quy định đối với những doanh nghiệp vừa và nhỏ được bố trí về người phụ trách kế toán mà không bắt buộc phải bố trí thêm vị trí kế toán trưởng.
Bên cạnh đó, khi quyết định thay đổi kế toán trưởng thì phải tổ chức bàn giao tài liệu cũng như công việc giữa kế toán trưởng cũ và kế toán trưởng mới.

Ngoài ra, việc thay đổi kế toán trưởng thì phải thông báo cho các bộ phận liên quan trong doanh nghiệp và và cho các cơ quan của đơn vị mở tài khoản giao dịch nắm được thông tin họ tên và mẫu chữ ký của kế toán trưởng, phụ trách kế toán mới.
Kể từ ngày nhận bàn giao công việc thì kế toán trưởng mới phải chịu trách nhiệm về công việc kế toán của mình.

Điều kiện bổ nhiệm kế toán trưởng

Khi thực hiện quyết định bổ nhiệm kế toán trưởng cơ quan nhà nước thì phải đáp ứng những điều kiện, tiêu chuẩn theo quy định.
Dưới đây là những tiêu chuẩn chung, điều kiện và những điều không được làm của kế toán trưởng mới khi được bổ nhiệm:

Tiêu chuẩn bổ nhiệm người làm kế toán trưởng

Đối với những người muốn được bổ nhiệm làm kế toán trưởng thì phải đáp ứng những tiêu chuẩn theo quy định hiện hành. Theo đó, theo Điều 19 Nghị định 174/2016/NĐ-CP và Điều 54 Luật Kế toán năm 2015, để đảm nhiệm chức danh kế toán trưởng cần có những tiêu chuẩn như sau:

• Phải hoàn thành khóa học bồi dưỡng kế toán và được cấp Chứng chỉ 
• Thời gian công tác kế toán phải ít nhất hai năm đối với người có trình độ đại học trở lên và 03 năm đối với người có trình độ trung cấp, cao đẳng;
• Người có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, ý thức chấp hành pháp luật
• Không nằm trong top các trường hợp không được làm kế toán

Những trường hợp không được làm kế toán doanh nghiệp

Theo điều 19 Nghị định 174/2016/NĐ-CP của Chính phủ và Luật kế toán số 88/2015/QH13, khi quyết định bổ nhiệm kế toán trưởng cơ quan nhà nước phải xem xét các yếu tố, điều kiện để làm kế toán.
Theo đó, những trường hợp không được làm kế toán cho doanh nghiệp gồm:

• Người chưa đủ tuổi hoặc bị Tòa án tuyên bố hạn chế hoặc mất năng lực hành vi dân sự, cơ sở cai nghiện bắt buộc, người đang phải chấp hành pháp luật bị đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc
• Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, người đang bị cấm hành nghề kế toán theo bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; người đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế hoặc đang phải chấp hành hình phạt tù, tội phạm về chức vụ liên quan đến lĩnh vực và công việc tài chính, kế toán 
• Cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của người đại diện theo pháp Luật, của giám đốc hoặc tổng giám đốc và của cấp phó của người đứng đầu, phó giám đốc hoặc phó tổng giám đốc phụ trách công tác tài chính – kế toán, kế toán trưởng làm trong cùng một đơn vị kế toán
• Điều hành, quản lý, thủ kho, thủ quỹ, hay những người được giao nhiệm vụ thường xuyên mua, bán tài sản trong cùng một đơn vị kế toán

Điều kiện làm Kế toán trưởng trong tổ chức nhà nước

Để được quyết định bổ nhiệm kế toán trưởng cơ quan nhà nước thì cần phải đáp ứng các điều kiện theo quy định. Dưới đây là các điều kiện làm kế toán trưởng cơ quan nhà nước:

– Kế toán trưởng của các đơn vị kế toán sau đây phải có chuyên môn nghiệp vụ về kế toán từ trình độ đại học trở lên, bao gồm:

• Cơ quan thực hiện nhiệm vụ về việc thu chi ngân sách nhà nước các cấp;
• Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Quốc hội, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác của nhà nước ở trung ương và các đơn vị kế toán trực thuộc các cơ quan này;
• Đơn vị công lập thuộc các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan khác ở trung ương và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;
• Cơ quan chuyên môn trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và cơ quan tương đương; các cơ quan quản lý nhà nước trực thuộc các cơ quan này;
• Cơ quan trung ương đang được tổ chức theo ngành dọc đặt tại tỉnh;
• Tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp,  các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp ở cấp trung ương, cấp tỉnh đã và đang sử dụng ngân sách nhà nước;
• Ban quản lý dự án đầu tư có tổ chức bộ phận kế toán riêng, có sử dụng ngân sách nhà nước thuộc dự án quan trọng quốc gia và dự án nhóm A 
•  Đơn vị dự toán cấp 1 đang trực thuộc ngân sách cấp huyện;
• Doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo pháp Luật Việt Nam trừ trường hợp đã quy định
• Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã đang có vốn Điều lệ trên 10 tỷ đồng 
• Các chi nhánh doanh nghiệp nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam.

– Kế toán trưởng, phụ trách kế toán của các đơn vị kế toán sau đây phải có chuyên môn nghiệp vụ về kế toán từ trình độ trung cấp chuyên nghiệp trở lên, bao gồm:

• Cơ quan chuyên môn hiện đang trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện có tổ chức bộ phận kế toán 
• Cơ quan trung ương tổ chức theo ngành dọc hiện đang đặt tại cấp huyện hoặc cơ quan của tỉnh đặt tại cấp huyện;
• Các tổ chức về chính trị, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội – nghề nghiệp ở cấp huyện đã hoặc đang sử dụng ngân sách nhà nước;
• Ban quản lý đầu tư dự án có tổ chức bộ máy kế toán riêng, có sử dụng ngân sách nhà nước ngoại trừ các trường hợp khác
• Đơn vị thực hiện nhiệm vụ về kế toán ngân sách tài chính xã, phường và thị trấn;
• Đơn vị sự nghiệp công lập bên cạnh các đơn vị quy định tại điểm c khoản 2 
• Doanh nghiệp đã được thành lập và đang hoạt động theo pháp Luật Việt Nam không có vốn nhà nước, có vốn Điều lệ dưới 10 tỷ đồng;
• Hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã có vốn Điều lệ dưới 10 tỷ đồng

Đối với các tổ chức, đơn vị khác: Ngoài các đối tượng quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều, các tiêu chuẩn về trình độ hoặc chuyên môn nghiệp vụ của kế toán trưởng do người đại diện theo pháp Luật của đơn vị quyết định phù hợp với quy định của Luật kế toán và các quy định khác trong hệ thống pháp luật Việt Nam

Đối với kế toán trưởng của công ty mẹ là doanh nghiệp nhà nước hay  doanh nghiệp có vốn nhà nước: phải chiếm trên 50%  số vốn Điều lệ và phải có thời gian công tác về kế toán ít nhất là 05 năm.

Quyết định bổ nhiệm kế toán trưởng cơ quan nhà nước sẽ được thực hiện dựa trên tiêu chuẩn, quy định đã ban hành. Do đó, những trường hợp muốn đảm nhiệm công việc kế toán trưởng phải tìm hiểu kỹ thông tin quy định của pháp luật và doanh nghiệp.